Heyrðum við þetta ekki seinast 2004?

En þó eru allt aðrir flokkar við stjórnvölinn.  Merkilegt er það hvað lítið breytist þó að annað fólk komist í stjórn í þessu landi.  Og það þó að við stjórnvölinn sé fólk sem er alveg á hinum enda pólsins miðað við fyrri ríkisstjórnir.  Það er alltaf þannig að ef eitthvað er óþægilegt fyrir þá sem stjórna þá þarf að breyta því.  En þá spyr ég varðandi þessa tilteknu mögulegu breytingu: Hvar værum við stödd ef að þáverandi ríkisstjórn hefði fengið sínu framgengt 2004 og 26. grein stjórnarskrárinnar hefði verið afnumin?

Burt séð frá skoðun fólks á því hvort rétt hafi verið af forseta okkar að neita að staðfesta lögin núna og hvort fólk vill samþykkja eða neita þessum lögum í komandi kosningum þá hefði þessi breyting 2004 komið í veg fyrir að hægt hefði verið að synja Icesave II lögunum og því sætum við uppi með mun verri samning heldur en nú er kominn.

26. greinin verður að fá að halda gildi sínu.  Það má mögulega laga hana aðeins til og gera hana skýrari en þá eingöngu til að styrkja þennan rétt forseta og þar með taka af öll tvímæli um þennan rétt.

Þar fyrir utan tel ég að það ætti að bæta greinum við stjórnarskránna til að auka möguleika þjóðarinnar á að koma umdeildum málum í þjóðaratkvæði.  Vissulega þyrfti að setja einhver mörk, eins og t.d. að það væri ekki hægt að koma fjárlagafrumvarpi í þjóðaratkvæði.  Og jafnvel að skilgreina viðbótargreinar að þær kæmu ekki til álita ef það væri aukinn meirihluti á þingi með lögum.  En 26. greinin má ekki innihalda slík skilyrði þar sem þá væri ekki hægt að koma lögum, eins og t.d. icesave III, í þjóðaratkvæði þrátt fyrir að alþingi væri augljóslega ekki að vinna í sátt við þjóðina eins og gerðist nú.

Á þann hátt héldum við ennþá þessu aðhaldi að þingheimi, aðhald sem hann þarf nauðsynlega á að halda þessi dægrin.

Vill breyta 26. greininni

Að sjálfsögðu....

Höldum við tvöfaldar kosningar, annað væri firra.  Það má auðveldlega færa rök fyrir því að með því að halda tvöfaldar kosningar þá séu góðar líkur á að kosningaþátttaka í kosningu um stjórnlagaþingmenn myndi snaraukast frá fyrri tilraun þeirra kosninga.  Svo sem ekki ólíklegt að það verði margir auðir seðlar þar en það stimplast nú fyrst og fremst á flókið kosningakerfi.

Að sama skapi má auðveldlega færa rök fyrir því að verði ekki haldnar tvöfaldar kosningar þá verði þátttaka  í kosningum til stjórnlagaþings ennþá verri heldur en hún var í haust.  Fólk á ekki eftir að nenna að taka þátt í þriðju almennu kosningunum á landinu á innan við einu ári.

Varðandi hvort eigi að kjósa aftur til stjórnlagaþings eða ekki þá er það dagljóst í mínum huga að það er ekkert val um annað.  Hinir tveir valmöguleikarnir sem hefur verið rætt um eru ekki í boði að mínu mati.  Það er löngu kominn tími á að stjórnarskráin verði endurskoðuð í heild sinni og það hefur sýnt sig mætavel að alþingismenn eru ekki hæfir til að gera það á hlutlausum grundvelli.  Og ef að þessir 25 sem voru kosnir í ógildu kosningunum í haust yrðu skipaðir af alþingi í stjórnlaganefnd þá myndi það ekki gera lítið úr æðsta dómsvaldi lands okkar heldur myndi það gera út um það.  Þar af leiðandi stendur það eitt eftir að kjósa upp á nýtt.

Svo má hins vegar rökræða það fram og aftur hvort það ætti að kjósa aftur um þess 522 sem voru í framboði eða óska eftir nýjum framboðum.  Mér persónulega finnst að það ætti að óska eftir nýjum framboðum en að sama skapi snarhækka lágmarksfjölda meðmælanda til að koma í veg fyrir annað eins fíaskó þar sem allir og amma þeirra voru í framboði.  Mér þætti hæfilegur fjöldi meðmælanda 1/20 af fjölda meðmælenda mögulegs forsetaefnis eða minnst 75 og mest 150.  Jafnvel 1/10 (150-300).

Einföld eða tvöföld kosning?